.

انجمن جامعه‌شناسی ایران با همکاری برخی مراکز علمی، پژوهشی و دانشگاهی کشور برگزار می‌کند:

چهارمین همایش ملی “پژوهش اجتماعی و فرهنگی در جامعه ایران”

.
همایش ملی پژوهش اجتماعی و فرهنگی در جامعه ایران که به صورت دو‌سالانه توسط انجمن جامعه‌شناسی ایران و با همکاری برخی مراکز علمی و دانشگاهی برگزار می‌شود، برای نخستین بار در سال ۱۳۸۹ راه‌اندازی گردید. چهارمین دوره این همایش با یک سال تاخیر در  روزهای ۶ و ۷ دی ماه ۱۳۹۶ در دو محور عمومی و ویژه ( محور ویژه: نابرابری و عدالت اجتماعی ) برگزار خواهد شد. منظور از برگزاری این همایش تقویت دانش و گسترش ادبیات علمی حوزه علوم اجتماعی و ارتقاء کمی و کیفی پژوهش اجتماعی و فرهنگی است.

این همایش عرصه‌ای را برای صاحب­نظران و علاقمندان علوم اجتماعی فراهم می­سازد تا پیرامون پژوهش اجتماعی و فرهنگی و دستاوردهای آن برای توسعه و ترویج دانش، بهبود سیاست گذاری‌های اجتماعی، برنامه‌ریزی و تسهیل همکاری‌های بین نهادی بحث و گفتگو کنند. بدین وسیله از استادان، پژوهشگران، کارشناسان، دانش آموختگان و دانشجویان تحصیلات تکمیلی دعوت می­شود تا با مشارکت در این همایش و ارائه مقاله در محورهای عمومی و وِیژه زیر بر غنای محتوایی آن بیافزایند.  ادامه ی نوشته

مشک آب

ادامه ی نوشته

استان ایلام

استان ایلام یکی از استان‌های کشور ایران است که در باختر این کشور و در ناحیه‌ای کوهستانی و نیمه گرم قرار گرفته‌است. مرکز این استان شهر ایلام است.[۲] استان ایلام از غرب با کشور عراق، از جنوب با استان خوزستان، از شرق با استان لرستان و از شمال با استان کرمانشاه همسایه است. استان ایلام دارای ده شهرستان به این شرح است: آبدانان، ایلام، ایوان، بدره، دره شهر، دهلران، چرداول، ملکشاهی و مهران و سیروان از سال ۱۳۰۹ ه. ش در تقسیمات کشوری، ایلام بخشی از استان پنجم یعنی کرمانشاهان گردید. درسال ۱۳۴۳ ه. ش محدوده کنونی استان ایلام به عنوان فرمانداری کل شامل شهرستانهای ایلام، دره‌شهر، دهلران و مهران بخشی از استان کرمانشاه به تصویب هیئت وزیران رسید. طی این مصوبه، بخش‌هایی از لرستان و خوزستان به ایلام ملحق شدند. این ملحقات شامل دره‌شهر دهلران آبدانان از لرستان و موسیان از خوزستان می‌شد. در فروردین ۱۳۵۲ ه. ش پس از تصویب هیئت وزیران فرمانداری کل ایلام و پشتکوه شامل فرمانداری‌های ایلام، دره شهر، مهران و دهلران به استان ایلام تبدیل شد. در سالهای بعد به ترتیب فرمانداری‌های شیروان و چرداول، آبدانان، ایوان، ملکشاهی و سیروان در پیکره سرزمینی استان ایلام ایجاد شدند. نقاط شهری استان ایلام عبارت‌اند از: آبدانان، آسمان‌آباد، ارکواز، ایلام، ایوان، بدره، پهله، توحید، چوار، دره‌شهر، دهلران، زرنه، سرابله، صالح آباد، لومار، مورموری، موسیان، مهران و میمه. مهر و ماژین و شباب بلاوه تره در مهر ماه سال ۱۳۹۱ ه. ش شیروان و چرداول، در، تقسیمات کشوری در ایران به دو شهرستان، شیروان و چرداول، به مرکزیت سرابله، و سیروان به مرکزیت لومار، تقسیم شد و همچنین در تیر ماه سال ۱۳۹۲ با مصوبه هیئت محترم دولت شیروان چرداول رسماً، بنام چرداول تغییر نام یافت وبخش بدره از شهرستان دره شهر جدا گردید و به شهرستان بدره ارتقاء یافت. ادامه ی نوشته

فیلم مستند پرخوانان ترکمن آماده اکران شد.

 .

شمنیزم اولین و ابتدایی‌ترین شکل شناخته‌شده­ دینی است که در میان قبایل اولیه­ انسانی شکل گرفته است. در واقع شکل‌گیری این آیین را باید به دوره­ شکارگری نسبت داد. توتم‌های حیوانی که مرکب شمن برای سفر به دنیای ارواح هستند و یا روح‌های حیوانی یاری‌رسان که در خدمت شمن قرار می‌گیرند، بازمانده­ این دوران‌اند که ارتباط انسان با جهان حیوانی را تداعی می‌کنند.

مغولستان به عنوان نخستین خاستگاه شمنیزم در جهان، روزگاری سرزمین قوم اوغور، اجداد ترکمن‌های امروزی بوده است. پرخوان‌ها به عنوان آخرین و اصلی‌ترین بازمانده «شمن‌ها» در بین قوم ترکمن معروف‌اند و با سفر به دنیای آل و ارواح و جن و پری، راز بیماران خود را کشف و به درمان آنان می‌پردازند

فیلم مستند پرخوانان ترکمن به کارگردانی صادق دقتی نجد و رحیم مرتضی‌وند و به تهیه کنندگی موسسه میراث فردا، که بر اساس طرح مطالعاتی درمانگران بومی و آیینی ترکمن طی چند سال پژوهش و تصویربرداری در مناطق شمال شرقی ایران به تولید رسیده است، سرانجام آماده نمایش شد. این‌ مستند بلند ۷۵ دقیقه‌ای در دو نسخه انگلیسی و فارسی، با نگاهی علمی، آیین پرخوانی، یکی از کهن‌ترین آیین‌های درمانی و شمنی ترکمن‌ها را به تصویر می‌کشد.

پرخوانان ترکمن یک مستند پژوهشی با رویکرد مردم‌شناسی است، این فیلم ضمن بررسی ریشه‌های تاریخی، فرهنگی و اعتقادی آیین پرخوانی، سعی در شناخت چگونگی و چرایی این آیین کهن دارد و مراحل تشرف و درمان را مرحله به مرحله به تصویر می‌کشد. این مستند آیینی که اکنون به چند جشنواره خارجی ارسال گردیده، پس از جشنواره در برخی محافل علمی و هنری کشور نمایش داده خواهد شد.

همچنین با اتمام تولید فیلم پرخوانان ترکمن، موسسه میراث فردا تدوین فیلم مستند کوچَ کوچ (روایتی قوم‌نگارانه از کوچ عشایر تالش) را آغاز کرده که امید است تا پایان نیمه اول سال ۹۶ آماده نمایش گردد. علاقه‌مندان می‌توانند اخبار فیلم‌های تولیدی موسسه را از طریق همین سایت دنبال کنند.

گزارش زیر توسط خانم زهرا راد، مدیر روابط عمومی مدرسه ملی سینمای ایران، به موسسه

ارسال گردیده و جهت آگاهی علاقه‌مندان در سایت میراث فردا منتشر می‌شود.

.

مدرسه ملی سینمای ایران با همکاری دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران نخستین نشست تخصصی «سینما- دانشگاه» را روز گذشته -ـ سه‌شنبه ۲۶ آبانــ در دانشگاه تهران برگزار کرد.

 به گزارش روابط عمومی مدرسه ملی سینمای ایران، در این نشست فیلم “چهارشنبه ١٩ اردیبهشت”، نخستین فیلم بلند سینمایی وحید جلیلوند، با شرکت جمعی از دانشجویان و اساتید علوم اجتماعی، در تالار ابن خلدون دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران نمایش داده شد و با حضور حمیدرضا جلائی پور عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی، مجید حسینی‏‌زاد عضو هیت علمی دانشکدۀ صدا و سیما و محمد گذرآبادی مترجم، نویسنده و کارشناس فیلمنامه مورد بررسی و تحلیل جامعه‏‌شناسانه قرار گرفت.

در ابتدای این نشست، یونس نوربخش رئیس دانشکده علوم اجتماعی، انگیزۀ مشترک مدرسه ملی سینمای ایران و دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران را از اجرای این سلسله نشست‌ها، برقراری پلی موثر و جدی میان سینما و دانشگاه عنوان کرد و ورود دانشگاه، فرهیختگان و صاحب‌نظران علوم اجتماعی به حوزۀ سینما را عاملی موثر برای غنی‌تر شدن سینمای ایران دانست.  ادامه ی نوشته

سیه مال(سیاه چادر) نماد زندگی عشایر کُرد، ارتفاعات بانکول، تیر ماه ۱۳۹۴  عکاس: منصور منصوری مقدم

برای من شنیدن کلمه عشایر، تداعی گر زنان و مردانی  است که از اوانم کودکیم تا الان بصورت متناوب و در دوره های زمانی گوناگون و در مکان پست و بلند دیارم با آنها روبرو بوده و در هر گوشه و کناری از منطقه ای زیست من، حضور و وجود آنها در قالب نشانه های برجسته ای مانند سیاه چادرهای برافراشته، گله های دام و انسان های زجر کشیده و سرد و گرم چشیده روزگار ولی مهمانواز و ساده با صورت های آفتاب سوخته به چشم می آید. دیار این عشایری که از آن سخن رفت شهرستان ایوان می باشد منطقه ای کوهستانی و با آب و هوایی معتدل در  ایلام و در دامنه رشته کوه های زاگرس. آری جامعه روستایی و شهری این دیار نیز به نوعی ریشه در جامعه عشایری آن دارد که  به دلایل اجباری یا اختیاری پیشه چندین هزار ساله پیشینان خود را کنار گذاشته و در حال حاضر بخشی بزرگی از جمعیت آن، در شهر ایوان و روستاهای آن سکنی گزیده اند و تشکیل جماعت های روستایی و شهری داده اند. به دلیل بافت نسبتاً سنتی، هنوز هم اهالی منطقه هویت خود را از تیره و طایقه ای می گیرند که در آن متولد شده و رشد کرده اند و این داغ هویتی را به پیشانی داشته و خود را با آن از دیگران متمایز و با خودی ها یکی می دانند. طوری که در موقعیت های مختلف هنگام حضور و برقراری ارتباط و تعامل با آنها بلافاصله با این سوال  مواجه می شویدکه از  کدام تیره و طایفه هستی؟

عشایر کوچرو شهرستان ایوان در فصول سرد سال، گستره‏هاى مرتفع کوهستانى را رها کرده و به گستره‏هاى پست دشت‏هاى قشلاقى واقع در سومار، تنگه کوشک،«کیانه»، «چرو زه رد»، «شیره پنه»، «شاوله»، «دلگان» و … کوچ مى‏کنند و بر عکس در فصول گرم سال به مرتفعات ییلاقى «بانکول»، «شیوه ره زیول»، «گامیه ر»، … و عده ای هم به اطراف روستاها پناه برده که این الزامات وراى تبعیت از شرایط اقلیمى، از وضعیت رویش نباتات مرتعى نیز تبعیت مى‏کند. چون ماندگارى دائم جمعیت در مرتفعات کوهستانى بدلیل شرایط نامساعد زمستانه بسیار دشوار است، لذا در گستره‏هاى کوهستانى، تمرکز جمعیت بسیار محدود است. تاثیر حیات عشایرى بر نظام استقرار عشایرى، با توجه به ضرورتهاى کوچ و جابجایى جمعیت و دام براى استفاده از مراتع، استقرارهاى موقت بوده که موجب شکل‏گیرى آبادیهاى خرد و پراکنده در قلمرو شهرستان و سایر نقاط استان، بویژه گستره‏هاى پست قشلاقى و مرتفعات ییلاقى بوده است. ادامه ی نوشته

تصویر:  photo-aks.com

 
خانم طاهره متولی

درگذشت غم‌انگیز مادر بزرگوارتان را تسلیت عرض می‌کنیم و برای شما و خانواده‌ی محترمتان آرزوی صبر و بردباری داریم.

ما را نیز در غم خود شریک بدانید.

همکاران موسسه میراث فردا

نشست تخصصی بررسی احوال و آثار دکتر جواد صفی‌نژاد با عنوان «جستجو در آب و خاک» به کوشش «انجمن ایرانی تاریخ» در اندیشگاه فرهنگی سازمان اسناد و کتابخانه‌ی ملی جمهوری اسلامی ایران برگزار می‌شود.

عمادالدین شیخ‌الحکمایی، جلال‌الدین رفیع‌فر، دکتر غلامرضا امیرخانی، رضا یکرنگیان و عطا طاهری، از سخنرانان این نشست هستند. همچنین در این مراسم، مستند «زنده‌ام به جستجو» به کارگردانی منوچهر مشیری پخش خواهد شد.
استاد جواد صفی‌نژاد، در شهریور ماه ۱۳۰۸ در شهر ری متولد شد. پس از اخذ لیسانس تاریخ و جغرافیا از دانشسرای عالی به عنوان استاد به استخدام دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران درآمد. چند سالی در موسسه‌ی مطالعات و تحقیقات اجتماعی این دانشگاه به کار پژوهشی پرداخت و نهایتا در سال ۱۳۴۰ کارشناسی ارشد علوم اجتماعی را از همین دانشگاه گرفت. موضوع پایان‌نامه‌ی او، اماکن مقدسه شهر ری است. وی می‌گوید: «برخی مرا مردم‌شناس می‌دانند و بعضی جغرافیدان. من توامان این دو هستم. یعنی با دید جغرافیایی به مردم‌شناسی می‌پردازم. در این صورت شاید من جغرافیدان مردم‌شناس باشم.»
در سال‌ ۱۳۴۵ ، صفی‌نژ‌اد به‌ ‌اتفاق‌ دو تن‌ ‌از ‌همکار‌انش‌ به‌ سرپرستی‌ دکتر نادر ‌افشار نادر‌ی‌ بخش‌ مطالعات‌ و تحقیقات‌ ‌عشایر‌ی‌ ر‌ا به طور مستقل، پایه‌گذ‌ار‌ی‌ کردند. با ‌آ‌غاز ‌این‌ کار، بخش‌ مطالعه‌ مید‌انی‌ گروه‌ به‌ قلمروی ترکمن‌‌ها و سپس‌ مناطق‌ ‌عشایرنشین‌ شا‌هسون‌ گسترش‌ یافت‌. ‌از سال‌ ۱۳۴۶ پژو‌هش‌‌ها‌ی‌ ‌عشایر‌ی‌ استاد صفی‌نژ‌اد در قلمروی کهگیلویه‌ و به‌ خصوص‌ بویر‌احمد ‌آ‌غاز گردید. ‌

جو‌اد صفی نژاد درباره علاقه خود به تحقیق درباره ایران می گوید: « همه آثار من، تحقیقی است و در حوزه وطن عزیز ما ایران است. من جز راجع به مناطق روستایی و عشایری، وارد حوزه های دیگر نشدم. در کتابخانه شخصی من، ۹۰ درصد از آثار متعلق به پژوهش های ملی است. اگر بشنوم در دره گز کتابی راجع به دره گز چاپ شده، می روم آن را تهیه می کنم. بسیار علاقه مندم که کتابهای مربوط به مناطق مختلف کشور را داشته باشم»

پدر کاریز ایران، کتاب‌ها و مقاله‌های بسیاری را به رشته تحریر درآورده است. «مونوگرافی روستای طالب آباد»، «بنه؛ نظام‌های سنتی زراعی در ایران»، «نظام‌های آبیاری سنتی در ایران»، «عشایر مرکزی ایران»،«لرهای ایران؛ لر بزرگ و لر کوچک»، «واحدهای اندازه گیری در روستاهای ایران»، «سد زیرزمینی قنات وزوان میمه اصفهان»،«مبانی جغرافیای انسانی» و «نان سنگک؛ مطالعه مردم شناختی» برخی از تالیفات او را تشکیل می‌دهند.
مراسم بزرگداشت استاد جواد صفی‌نژاد، روز سه‌شنبه ۸ مهرماه از ساعت ۱۵ و ۳۰ دقیقه، تا ۱۸ در سالن همایش‌های کتابخانه ملی برگزار می‌شود.

برگزاری جشن در هنگام برداشت محصولات در همه جای جهان رواج دارد و مردم ایران نیز علاوه برجشن‌های ملی و تقویمی، مراسم شادمانی و پایکوبی را در زمان برداشت محصولات خود بر پا می‌کرده‌اند.

«جشن انگور» نیز یکی از این آیین‌های مردمی است که از روزگاران گذشته در مناطق مختلفی از کشور که محصول انگور در آن‌ها کشت می‌شود، برگزار می‌شد. این مراسم نمادین، در منطقه‌ی آذربایجان خصوصا ارومیه، اجرا می‌شود که در واقع نوعی مراسم شکرگزاری است و قدمتی سه هزار ساله دارد.
این آیین در زمان‌های گذشته و پیش از ظهور اسلام با نام «شانی‌دِر» در میان مردم منطقه مرسوم بوده است. «شانی»، نام گونه‌ی بسیار مرغوبی از انگور است که در منطقه‌ی غرب و به ویژه استان آذربایجان غربی کشت می‌شود. واژه «دِر» نیز به معنای چیدن است. جشن «شانی‌دِر» در این منطقه به شکرانه‌ی برداشت محصول انگور و تهیه‌ی آب و شیره انگور برگزار می‌شده است.

پس از ظهور اسلام این جشن تا مدت‌ها در اختیار مسیحیان و ارامنه منطقه بوده است. ادامه ی نوشته