همایش بین‌المللی «کردی، زبان ایرانی» روزهای ۲۱ ، ۲۲ و ۲۳ مهرماه آینده به میزبانی کرمانشاه برگزار می‌شود.

رئیس شعبه بنیاد ایران‌شناسی در کرمانشاه، به تشریح برنامه‌هایی که قرار است در این همایش بین‌المللی برگزار شوند، پرداخت و اظهار داشت: در این مراسم افتتاحیه چندین کارگاه تخصصی در حوزه‌های مختلف آغاز به کار می‌کنند و اساتیدی که به این همایش دعوت شده‌اند، مقالاتشان را در این کارگاه‌ها عرضه خواهند کرد. این کارگاه‌های علمی دو روز ادامه خواهند داشت و در روز سوم که به مراسم اختتامیه اختصاص دارد، چهره‌های شناخته شده عرصه زبانشناسی به سخنرانی خواهند پرداخت.
وی همچنین عنوان کرد: در حاشیه این همایش چندین نمایشگاه با موضوعات فرهنگ کردی، مردم‌شناسی و اسناد تاریخی برگزار می‌شود. در کنار این‌ها جلسات متعدد شعرخوانی کردی خواهیم داشت. همچنین برنامه‌هایی نیز برای ارایه موسیقی اصیل و مقامی کردی برگزار می‌شود.
یک همایش بزرگ در ابعاد بین المللی
دکتر سیدضیاءالدین خرمشاهی، در ادامه‌ی سخنانش با اشاره به ابعاد گسترده همایش «کردی، زبان ایرانی» گفت: شاید در حوزه‌ی زبان‌شناسی تاکنون در کشور هیچ همایشی در این ابعاد برگزار نشده است. ۳۵ زبان‌شناس از اقلیم کردستان عراق و کشورهای مختلف دنیا مانند ترکیه، آمریکا، فرانسه، آلمان، سوئد، روسیه، ارمنستان، آذربایجان، دانمارک در حوزه‌های مختلف زبانشناسی در این همایش حضور خواهند یافت. همچنین ۲۰۰ میهمان از دانشگاه‌های مختلف کشور داریم که در میان آن‌ها اساتید برجسته‌ای از استان‌های ایلام، کرمانشاه، خراسان شمالی، کردستان و آذربایجان غربی حضور دارند.
«کرمانشاه» شهر برگزیده برای میزبانی همایش
رئیس شعبه بنیاد ایران‌شناسی در کرمانشاه در ادامه به تشریح زمینه‌ها و ضرورت‌های برگزاری این همایش پرداخت و گفت: یکی از برنامه‌های مصوب بنیاد ایرانشناسی در سال ۹۳ پرداختن به زبان‌های ایرانی است. در همین زمینه سلسله همایش‌هایی در نظر گرفته شده است که در هر همایش به شکلی کاملاً علمی و تخصصی به یکی از زبان‌های ایرانی پرداخته می‌شود. به پیشنهاد شعبه ایرانشناسی در کرمانشاه اولین همایش به «زبان کردی» اختصاص یافت و امتیاز بسیار ارزشمند برگزاری این همایش به کرمانشاه داده شد.
خرمشاهی در ادامه اظهار داشت: بنیاد بین‌المللی «یونسکو» به عنوان بازوی فرهنگی سازمان ملل سالهاست مشغول رصد کردن وضعیت زبان‌ها در دنیاست. در گزارش اخیر «یونسکو» آمده است در ایران ۲۵ زبان وجود دارد که از این تعداد ۳ زبان منقرض شده، ۷ زبان در حال انقراض است و زبانهای دیگر نیز از وضعیت چندان مناسبی برخوردار نیستند. نکته مهم اینکه متأسفانه در این تحقیق یونسکو «زبان کردی» -که جزو زبان‌های ایرانی است – را به درخواست کشور ترکیه جزو حوزه زبان‌های عثمانی قرار داده است. در حالیکه زبان «پشتو» که در افغانستان است، به درستی جزو حوزه زبان‌های ایرانی قلمداد شده است. وجود چنین دغدغه‌هایی که بسیار جدی هستند، هیئت امنا و شورای پژوهشی بنیاد ایرانشناسی را مجاب کرد اولین همایش از سلسله همایش‌های زبانشناسی به «زبان کردی» اختصاص داشته باشد.
این فعال فرهنگی در ادامه با اشاره با تاکید بر این واقعیت که «کرد» یکی از عناصر هویت بخش فرهنگ ایرانی است، در دنباله صحبت‌هایش افزود: به لحاظ تاریخی تا پیش از نبرد «چالدران» تمامی قسمت هایی که امروزه از آن به عنوان کردستان ترکیه و عراق نامبرده می‌شود، بخشی از قلمرو ایران بوده‌اند. نکته مهم دیگر اینکه کردهای ساکن کشورهای همسایه هنوز به لحاظ عاطفی خود را متعلق به ایران می‌دانند.
تشریح اهداف و محورهای همایش
دکتر خرمشاهی در بخش دیگری از سخنانش به معرفی اهداف این همایش پرداخت و گفت: اهدافی که این همایش در نظر دارد به آن ها دست پیدا کند عبارتند از: «حفظ قوت و اصالت زبان کردی به عنوان یکی از ارکان هویت ملی ایران و زبان دوم بومی ایران و حامل فرهنگ ایرانی»، «پروردن زبانی مهذب و رسا برای اندیشه‌های علمی و ادبی و ایجاد انس با مآثر معارف تاریخی در نسل کنونی و نسل‌های آینده؛ و استفاده از منابع مکتوب قدیمی به زبان کردی»، «رواج زبان و ادبیات کردی و گسترش حوزه و قلمرو آن در داخل و خارج کشور» و «ایجاد نشاط و بالندگی در زبان کردی به تناسب مقتضیات زندگی و پیشرفت علوم و فنون بشری با حفظ اصالت آن»، «جلوگیری از انقراض زبان کردی» و «پیشگیری از تصاحب این میراث عظیم ملی توسط بیگانگان.»
رئیس شعبه بنیاد ایران‌شناسی در کرمانشاه سپس به توصیف محورهایی که برای طرح در این همایش در نظر گرفته شده‌اند، پرداخت و اظهار داشت: این محورها که در شورای علمی و اجرایی همایش به تصویب زبانشناسان مطرح کشور رسیده است، در چند حوزه تقسیم بندی شده‌اند. در حوزه زبان کردی مباحثی مانند «آوا شناسی تاریخی»، «صرف و نحو تاریخی»، «آواشناسی امروزی»، «زبانشناسی اجتماعی در حوزه زبان کردی»، «گویش شناسی» و «ادبیات عامه» مورد بحث و بررسی قرار خواهند گرفت. همچنین در این بخش «تاریخ ادبیات کردی در حوزه کودک و نوجوان» و «ادبیات عامیانه کردی» مورد کند و کاو قرار خواهد گرفت.
در قسمت ادبیات عامیانه به آثاری پرداخته می‌شود که متاسفانه در حال از میان رفتن هستند و اگر تلاش-های دلسوزانه برخی علاقه‌مندان برای گردآوری ضرب المثل‌ها و ترانه‌های کردی نبود، شاید الان ما چیزی در دست نداشتیم.
این فعال فرهنگی کرمانشاه، یکی دیگر از اهداف این همایش را نجات گویش کردی کرمانشاهی و کلهری از دست کسانی که این گویش ارزشمند را در برنامه های فکاهی به سخره می‌گیرند؛ قلمداد کرد و اظهار داشت: بارها دیده‌ایم هرگاه بحث لوده‌گری پیش می‌آید، برخی رسانه‌های تصویری از زبان کردی استفاده می‌کنند. در حالی که ما افراد بسیار فرهیخته‌ای داریم که می‌توانند تاریخ، فرهنگ و ادبیات را با این زبان بیان کنند و یا شاعران بسیار خوبی داریم که اشعار بسیار زیبایی را با گویش کردی کرمانشاهی و کلهری سروده‌اند و می‌توانند آن را در برنامه‌های مختلف تلویزیونی ارائه دهند.
خرمشاهی همچنین اظهار داشت: از تمامی علاقه‌مندان به زبان و فرهنگ کردی درخواست می‌کنم، هر پیشنهاد و راهکاری برای برگزاری بهتر این همایش دارند را به دبیرخانه کرمانشاه واقع در خیابان گمرک جنب سربازخانه شهری اعلام کنند. منتظر حضور علاقه مندان در جلسات همفکری و هم‌اندیشی این بنیاد هستیم. فراخوان مقاله برای این همایش نیز از طریق سایت‌ها منتشر می‌شود و عزیزانی که در این حوزه دارای آثار مکتوب هستند هرچه زودتر آن‌ها را به این بنیاد تحویل دهند.
بنیاد ایرانشناسی، بنیادی در خدمت تاریخ و فرهنگ ایران زمین
دکتر خرمشاهی در بخش دیگری از سخنان خویش به معرفی بنیاد ایرانشناسی به عنوان برگزار کننده این همایش پرداخت و اظهار داشت: بنیاد ایران‌شناسی یکی از بنیادهای وابسته به نهاد ریاست‌جمهوری است. بنیاد ایرانشناسی در چهار حوزه «فرهنگی و تاریخی»، «زبانی»، «جغرافیایی» و «ایران در منظر تعاملات جهانی» به تحقیق و پژوهش پیرامون مسایل فرهنگی می‌پردازد و بر اساس آنچه که در اساسنامه مصوب ۱۳۷۶ بنیاد آمده است، هرگونه فعالیت ایران‌شناسانه – به ویژه در این چهار حوزه – باید در این «بنیاد» متمرکز شود.

منبع: مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی