کارفرما : معاونت اجتماعی شهرداری کل تهران ـ  اداره کل آموزش شهروندی

مجری : موسسه میراث فردا

کاربرد طرح : ارزیابی فعالیت‌های آموزش شهروندی در تهران 

سال اجرا : ۹۱ ـ ۱۳۹۰
 

بر اساس رهیافت‌های علوم انسانی مانند جامعه‌شناسی، تاریخ، مردم‌شناسی، علوم سیاسی، حقوق، مدیریت  و … به این واقعیت خطیر و مهم می‌رسیم که زندگی اجتماعی و عرصه‌های مختلف زندگی بشر همواره رو به گسترش و پیچیدگی است. نمودی از این وضعیت را می‌توان در شکل‌گیری و گسترش شهرها و زندگی انسان‌ها با ویژگی‌های فرهنگی مختلف در آنها مشاهده کرد که ضرورت‌ها، حقوق، قوانین، مقررات و مدیریت پیچیده شهری را بیش از گذشته‌ به شهرهای امروزی تحمیل کرده است.

مدیریت جدید شهری در هر جامعه‌ای فرایند خاص خود را دارد. در کشور ما تشکیل سازمان بلدیه که امروزه به شهرداری معروف است، بیش از یکصد سال قدمت دارد. بدیهی است هر شهری از سه رکن اصلی که به صورت پیوسته و ارگانیک با هم در ارتباط هستند، تشکیل شده است: ۱ ـ انسان‌ها ۲‌ـ فعالیت‌ها ۳ ـ فضاها

مدیریت شهرى به عنوان یک رهیافت خرد جمعى انسان‌ها براى اداره شهر به وجود آمده و وظیفه اصلى آن مدیریت و ایجاد توازن و تعادل بین سه رکن اصلى شهر مى‌باشد. مدیریت شهرى در راستاى تنظیم روابط و مناسبات، تبیین قراردادهاى اجتماعى، وضع مقررات و قوانین و تامین نیازهاى شهروندان فعالیت می‌نماید. بدیهى است موفقیت سازمان مدیریت شهرى در راستاى اهداف خود بدون همکارى و مشارکت و تعامل مستمر شهروندان ممکن نخواهد شد و این مهم نیز میسر نمى‌گردد مگر با آگاهى و آموزش شهروندان.

آموزش‌هاى شهروندی موجب بوجود آمدن شناخت شهروندان از خود، دیگران و شهر می باشد. باید مدیریت شهری در ارائه آموزش‌هاى شهروندی به نحو شایسته از دانش برنامه‌ریزی آموزش، تولید و تدوین‌محتوا و طراحی محصول بهره گیرد و آنها را در قالب سلسله آموزش‌هاى حضوری، غیر‌حضوری و مجازی بگنجاند و با هماهنگی و ارزیابی مستمر، رابطه دقیق بین نیازهای جامعه در سطوح و مقاطع مختلف را با اثربخشی اقدامات انجام شده مورد مطالعه قرار دهد.

از بدو تاسیس بلدیه در کشور ما به ویژه در شهر تهران موضوع تربیت و آموزش شهروندان بصورت جسته و گریخته مورد توجه این سازمان بوده و تلاش‌هایی نیز در این راستا هرچند اندک و با فراز و فرود خاص تاریخی خود، انجام گرفته است، ولی گام‌هاى اساسی در این راستا از دو دهه اخیر توسط شهرداری تهران در قالب فعالیت‌هاى اجتماعی و فرهنگی خصوصا آموزش‌هاى شهروندی در سطح مناطق و محلات تهران برداشته شده است.

با این وجود هنوز هیچ مرجع مدون و هم شکل و قابل استنادی در حوزه آموزش‌های شهروندی در دست نیست. لذا تهیه الگوی آموزشی جامع برای بهره‌برداری در مناطق مختلف و تدوین منابع تخصصی در خصوص اصول حاکم بر شیوه و روش‌های جاری آموزش شهروندی که متناسب با نیاز شهروندان و تهران امروزی باشد از ضرورت‌های اساسی در این حوزه تلقی می گردد.

در این راستا، اداره کل آموزش شهروندی که زیر نظر معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران فعالیت می‌نماید، به منظور ارزیابی فعالیت‌های آموزشی خود در طی ۵ سال اخیر (۹۰ ـ ۱۳۸۵)، طرحی را تحت عنوان «گزارش عملکرد اداره کل آموزش شهروندی» به موسسه میراث فردا پیشنهاد نمود که در سال ۹۱ ـ ۱۳۹۰ به مدیریت آقای یونس صمد‌نژاد و با همکاری ۱۳ نفر از پژوهش‌گران این موسسه به مرحله اجرا درآمد.

این طرح به دنبال آن است تا با بررسی شیوه‌های متداول در ادارات آموزش‌های شهروندی مناطق ۲۲گانه و سایر مراکز مربوطه و ارزیابی الگوهای به کار رفته در این آموزش‌ها، بتواند با تدوین اصول و مشترکات به کار گرفته شده در سطح شهرداری تهران، مرجعی را برای استفاده کارشناسان و مدیران مربوطه و حتی شهروندان عزیز تهیه نماید.

 
همکاران پروژه: